Zie je wel.......ik wist het wel!

 

‘Dat lukt toch niet’, ‘ik weet het antwoord niet’, ‘nou daar weet ik niks van’. Allemaal negatieve gedachtes en vaak onjuiste gedachtes, die allesbehalve bijdragen aan het leerplezier van een leerling. Wanneer een leerling zich naar deze gedachtes gaat gedragen, hebben we al gauw te maken met het fenomeen ‘selffulfilling prophecy’. Misschien klinkt dit begrip nog abstract, maar na het lezen van deze blog, zul je zeggen: ‘Zie je wel… ik wist het wel!’ 

Selfulfilling prophecy: onjuiste gedachtes

Met selffulfilling prophecy wordt een onjuiste gedachte over het eigen kunnen bedoeld. De leerling denkt iets wat niet waar is. Het vervelende hieraan is dat deze gedachten op een gegeven moment ook realiteit kunnen worden. Een leerling met een leerprobleem heeft waarschijnlijk al verschillende ‘faalervaringen’ meegemaakt. Dat wil zeggen dat de leerling eigenlijk verschillende leersituaties heeft opgeslagen waar hij/zij het antwoord niet wist. Kortgezegd leidt dit tot een vicieuze cirkel waarbij de leerling denkt dat het in een andere leersituatie ook vast niet gaat lukken. Het kan zijn dat de leerling er dan maar niet zoveel moeite meer insteekt. Dit leidt dan weer tot de bevestiging van: ‘Zie je wel… het lukt me niet!’

Deze niet-helpende gedachtes wil ik in mijn lessen doorbreken. Alleen wanneer deze gedachtes doorbroken worden, is er ruimte om echt te leren. 

Oog voor zelfvertrouwen en niveau van de leerling

Samen met de leerling werk ik aan het zelfvertrouwen. Wanneer een leerling vertrouwen heeft in zijn/haar eigen kunnen, gaat hij zich daar vaak meer naar gedragen. Op die manier doet de leerling weer positieve leerervaringen op, zodat de negatieve ervaringen naar de achtergrond kunnen verdwijnen. Het doel is om steeds meer helpende gedachten te creëren over het leren. Wanneer een leerling meer zelfvertrouwen heeft, kan dit ook leiden tot meer motivatie. Een typische win-win situatie dus!

Een andere strategie die ik toepas, is het stellen van haalbare doelen. Ik vind het belangrijk om nauwkeurig in kaart te brengen bij welke leerstof en welk niveau een leerling ondersteuning nodig heeft. Zo sluit ik goed aan bij wat de leerling al wel kan en waar nog extra aandacht nodig is. Doordat een leerling aan het einde van een les ziet dat hij/zij deze doelen heeft behaald, creëert dit weer een nieuwe succeservaring.

Verder merk ik dat het leerlingen helpt wanneer ik eerst even terug ga naar de basis van het materiaal. Wanneer leerlingen dan het vertrouwen hebben dat ze de stof aankunnen ga ik weer terug naar de vraag. Meestal komen ze dan wel tot het goede antwoord en komen ze tot de conclusie: ‘Zie je wel… ik wist het wel!’

Naast het feit dat de negatieve gedachtes van een leerling realiteit kunnen worden is het omgekeerde ook mogelijk. Dit is waar ik mijn lessen op focus. Ben jij je bewust van selffulfilling prophecy’s? Herken jij ze in het dagelijks leven?

 

Bronnen

 

Brophy, J. E. (1983). Research on the self-fulfilling prophecy and teacher expectations. Journal of educational psychology, 75(5), 1-78.

Crocker, J., Brook, A. T., Niiya, Y., & Villacorta, M. (2006). The pursuit of self‐esteem: Contingencies of self‐worth and self‐regulation. Journal of personality, 74(6), 1749-1772.

Locke, E.A., & Latham, G.P. (2012). Goal setting theory. Motivation: Theory and Research, 23-40.

https://positivepsychology.com/self-fulfilling-prophecy/

mens-en-gezondheid.infonu.nl